Search

พระอัจฉริยภาพด้านการเรียนรู้

เมื่อมองย้อนกลับไปศึกษาประวัติศาสตร์ของกลุ่มประเทศในทวีปเอเชียเกือบทุก ประเทศ จะพบว่าเคยเป็นอาณานิคมของประเทศมหาอำนาจตะวันตก เว้นแต่ประเทศไทยเท่านั้นที่ยังคงรักษาเอกราชไว้ได้ แม้จะต้องสูญเสียดินแดนบางส่วนไป ซึ่งปรากฎการณ์นี้เป็นสิ่งที่ปวงชนชาวไทยทุกคนล้วนเข้าใจ และมีความภาคภูมิใจที่จะบอกล่าวให้ผู้อื่นได้รับรู้ ความภาคภูมิใจในเอกราชของปวงชนชาวไทยคงจะไม่มี หากประเทศไทยหรือสยามในสมัยรัตนโกสินทร์ฯ ไม่มีพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว พระมหากษัตริย์ผู้ทรงพระปรีชาสามารถ ทรงมีพระอัจฉริยภาพในการเรียนรู้สิ่งต่าง ๆ นับตั้งแต่ครั้งยังทรงพระผนวช และทรงสั่งสมเป็นประสบการณ์ จนทรงมีพระปรีชาสามารถในการนำมาประยุกต์ใช้ในการพระราชทานพระราชวินิจฉัย ตัดสินพระราชหฤทัย และทรงดำเนินวิเทโศบายอันแยบยล ทรงสามารถนำพาประเทศให้รอดพ้นวิกฤตการณ์ การล่าอาณานิคมของประเทศมหาอำนาจได้ พร้อมทั้งได้ทรงวางรากฐานในการพัฒนาประเทศให้เป็นที่ยอมรับของนานาประเทศ พระอัจฉริยภาพด้านการเรียนรู้ของพระองค์ ได้แก่ การเรียนรู้ด้านพระศาสนา

พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงพระผนวชเป็นพระภิกษุตามโบราณราชประเพณี ณ วัดพระศรีรัตนศาสดาราม ในปีพุทธศักราช 2367 ทรงพระผนวชอยู่ 27 ปี ทรงมีพระฉายาว่า “วชิรญาโณ” แปลว่า ผู้มีความสามารถอันสว่างประดุจเพชร ละเสด็จไปจำพรรษาเพื่อทรงศึกษาวิปัสสนาธุระ ที่วัดสมอราย (หรือวัดราชาธิวาสในเวลาต่อมา) ต่อมาได้ทรงศึกษาคานถธุระที่วัดมหาธาตุ ทรงเรียนรู้ภาษามคธจนเชี่ยวชาญ ทรงแปลได้ ตรัสได้ และเขียนได้ ทรงเป็นเจ้าฟ้าพระองค์แรกที่เข้าสอบความรู้เป็นเปรียญปริยัติธรรม จนสอบได้เป็นเปรียญ 5 ประโยค และได้รับพระราชทานพัดยศ เปรียญเอก 9 ประโยค เนื่องจากทรงเชี่ยวชาญพระไตรปิฎก อรรถกถา และฎีกา ทำให้ทรงทราบว่าวัตรปฏิบัติของพระภิกษุสงฆ์ที่ยึดถือปฏิบัติมานั้น ผิดจากพระวินัยที่พระพุทธองค์ทรงบัญญัติไว้ จึงทรงปรับปรุงแก้ไข ฟื้นฟูวินัยที่ย่อหย่อนหละหลวมให้ถูกต้องบริบูรณ์ พระองค์ทรงอบรม โปรดเทศนาสั่งสอนให้ทุกคนรู้ถึงแก่นธรรมด้วยพระองค์เอง โดยทรงสั่งสอนพระปริยัติธรรมและวินัยปฏิบัติแก่พระภิกษุสงฆ์ นอกจากนี้ พระองค์ได้ทรงพระราชนิพนธ์พระคาถาและบทสวด ที่ยังใช้อยู่จนทุกวันนี้ คือ พระราชนิพนธ์ ภาษาบาลี บททำวัตรเข้า – ค่ำ พระราชนิพนธ์ สดุดีพระรัตนตรัย นโม 8 บท พระโอวาทปาฎิโมกก์ ขออำนาจพระรัตนตรัย นอบน้อมพระรัตนตรัย วิธีพ้นทุกข์ การแผ่ส่วนบุญ การอาราธนาธรรม ประกาศวันอุโบสถ และพระราชนิพนธ์วันจันทร์เพ็ญ จันทร์ดับ